US နဲ့နိုင်ငံတချို့မှာ အောက်တိုဘာလကို National Cyber Security Awareness Month (NCSAM), The European Cyber Security Month (ECSM) ဆိုပြီး ဆိုင်ဘာလုံခြုံရေးနဲ့ပက်သက်ပြီး အသိပညာပြန့်ပွား ရေးတွေလုပ်ကြပါတယ်။ စင်ကာပူမှာလည်း Singapore International Cyber Week (SICW) ဆိုပြီး ကျင်းပ သွားပါတယ်။ Cloud ပွဲသွားဖို့ရွေးချယ်လိုက်တာကြောင့် အဲဒီပွဲကို မရောက်ဖြစ်လိုက်ပါဘူး။ မြန်မာ အပါ အဝင် အာဆီယံ နိုင်ငံအတော်များများလာရောက်ပါဝင်ခဲ့တယ်လို့သိရပါတယ်။
အခုခေတ်မှာ လူတိုင်းလက်ထဲမှာ အင်တာနက်နဲ့ချိတ်ဆက်ဖို့ပစ္စည်းတွေ အလွယ်တကူရှိနေပါပြီ။ အနည်းဆုံး တော့ လူတိုင်းမှာဖုံးရှိနေပြီး အင်တာနက်ကို အလွယ်တကူ အသုံးပြုနေကြပါပြီ။ အိုင်တီဖက်က သူတွေအနေ နဲ့အင်တာနက် ချိတ်ဆက်မှု၊ အသုံးပြုမှာဟာ ထမင်းစားရေသောက်လိုဖြစ်နေပေမယ့် တချို့ အိုင်တီနဲ့ မရင်းနှီးသေးတဲ့ သူတွေအဖို့တော့ အဆန်းတွေပါပဲ။ ဆိုကြပါစို့ ကိုယ့်အတွက် အီးမေး တစ်ခုအသစ် ဖွင့်တာ ဟာ သူတို့အတွက်တော့ ရှုပ်ထွေးတဲ့ ကိစ္စတစ်ခု အနေနဲ့ဖြစ်နေပြီး နားလည်တဲ့သူ၊ ဒါမှမဟုတ် ဆိုင်ကသူရဲ့ အကူအညီနဲ့ဖွင့်ရပါတယ်။ ဒီမှာတင် ကိုယ့်ရဲ့ ကိုယ်ရေးက်ိုယ်တာ အသုံးပြုမဲ့ အီးမေး password ကို တခြားသူတယောက်က သိထား၊ ပိုင်ဆိုင်ထားပါပြီ။ အလားတူပဲ Facebook လို Social Networking အကောင့်တွေမှာလည်း အတူတူပါပဲ။ ဒီကတဆင့်လည်း မလိုလားအပ်တဲ့ ပြဿနာတွေ ပေါ်ပေါက်လာ နိုင်ပါတယ်။
ဒါကဥပမာတစ်ခုအနေနဲ့ ပြောပြတာပါ။ မိသားစုအတွင်းမှလည်း ကိုယ့်အပြင် အရွယ်မရောက်သေးတဲ့ ကလေး၊ ကျောင်းသား၊ နည်းပညာနဲ့အလှမ်းဝေးစပြုလာတဲ့ လူကြီးသူမများဟာလည်း အင်တာနက်နဲ့ အနည်းနဲ့အများတော့ ပက်သက်လာကြပါတယ်။ ဒီတော့ သူတို့အတွက် အင်တာနက်ရဲ့ ကောင်းကျိုးတွေကိုပဲ ပြောပြနေမယ့်အစား၊ အင်တာနက်ကနေ မိသားစုဘ၀ ကိုထိခိုက်လာန်ိုင်တဲ့ အန္တရယ်တွေကို သိထားရ အောင်၊ ဘယ်လိုရှောင်လွှားရအောင် ဆိုတာတွေကို ပညာပေး ပြောပြသင့်ပါတယ်။ ဒါတွေကို မသိသေး ရင်တော့ မသိနားမလည်တဲ့ သူတွေအတွက် အင်တာနက် သားကောင်အဖြစ်သို့ရောက်သွားစေနိုင်ပါတယ်။ ဒီအတွက်ကြောင့် နိုင်ငံတကာမှာ အစိုးရနဲ့အိုင်တီလုံခြုံရေးအဖွဲ့အစည်းအတွေက အခုလို ပညာပေး အစီအစဉ်တွေကို ကျင်းပပြီး နားလည်လာအောင်၊ အင်တာနက်ပေါ်က ကျရောက်လာမည့်ရန်တွေက ရှောင်ဖယ်နိုင်အောင် အသိပေးရပါတယ်။
စင်ကာပူမှာဆိုရင် အစိုးရကနေပြီး Cyber Security Agency website အောက်မှာ GoSafeOnline ဆိုပြီး https://www.csa.gov.sg/gosafeonline အင်တာနက်ကို လုံခြုံစွာ သုံးနိုင်ဖို့အတွက် ကျောင်းသားအတွက်၊ လူကြီးသူမတွေအတွက်၊ လုပ်ငန်းခွင်အတွက် စသဖြင့် ပညာပေးအနေနဲ့အကြောင်းအရာတွေ ရှင်းပြထား ပါတယ်။ US မှာလည်း ၂၀၀၄ ကနေစပြီး NCSAM မှာဟောပြောပွဲ၊ ပြပွဲတွေကျင်းပပြီး ဆိုင်ဘာလုံခြုံရေးနဲ့ ပက်သက်ပြီး အသိပေး ပညာပေးပွဲတွေလုပ်ကြပါတယ်။ https://staysafeonline.org/ncsam/ မှာ အသေးစိတ်ဖတ်ကြည့်နိုင်ပါတယ်။ ဥရောပမှာတော့ ECSM https://cybersecuritymonth.eu ဆိုပြီး လုပ်ကြပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့မြန်မာပြည်မှာလည်း အင်တာနက် သုံးစွဲမှုကျယ်ပြန့်လာတာနဲ့အမျှ၊ ကြုံတွေ့လာရမည့် ဆိုင်ဘာ မှုခင်းတွေရဲ့ သားကောင်မဖြစ်ရအောင်၊ ပြဿနာ မဖြစ်အောင် ရှောင်ကျဉ်ရအောင် အစိုးရနဲ့တကွ ကွန်ပြူတာ အသင်းတွေ၊ ဆိုင်ဘာလုံခြုံရေးအဖွဲ့တွေနဲ့ရဲတပ်ဖွဲ့တွေအနေနဲ့အသိပေး၊ ပညာပေးပွဲတွေကို အရှိန် အဟုန်မြှင့်ပြီး စတင်လုပ်ဆောင်သင့်နေပြီလို့အကြံပေးလိုပါတယ်။ ဆိုင်ဘာလုံခြုံရေးဟာ လူတိုင်းနဲ့ သက်ဆိုင်လာပြီ ဖြစ်တဲ့အတွက် ကိုယ်နဲ့မဆိုင်တဲ့ ကိစ္စတစ်ခုလို မထားသင့်တော့ပဲ၊ ကိုယ့်ပတ်ဝင်းကျင်၊ ကိုယ့်မိသားစုနေစပြီး သိသလောက်၊ တတ်သလောက် ဝေမျှ၊ ပညာပေးရင်း ကူညီကြပါစို့။
We live in a world that is more connected than ever before. The Internet touches almost all aspects of everyone’s daily life, whether we realize it or not. Stop.Think.Connect and go safe, stay safe online.
ကိုဖြိုး
